Last van opvliegers? Het is niet altijd de overgang! Dít zijn 13 andere oorzaken.

20 oktober 2023

Opvliegers zijn enorm vervelend. Hitte die letterlijk naar je hoofd stijgt, waardoor je rood wordt en enorm gaat transpireren. Erg hinderlijk, zeker als je op je werk bent of net in de supermarkt staat. De meeste vrouwen schrijven deze vapeurs toe aan de overgang. Echter, de overgang is niet altijd de boosdoener. Daarom beschrijven we onderstaand 13 andere mogelijke oorzaken van opvliegers.

Zo’n 80 procent van de vrouwen in de overgang heeft last van opvliegers. Hitte-aanvallen die roodheid, transpiratie en een gloeiend gezicht veroorzaken en soms wel een half uur kunnen duren. Hoewel opvliegers – ook wel vapeurs of hot flashes genoemd – zeker een overgangsverschijnsel zijn, kunnen deze plotseling opkomende warmte-aanvallen ook hele andere oorzaken hebben.

1. Opvliegers door pittig eten

Pittig, gekruid eten staat erom bekend opvliegers te kunnen veroorzaken. Deze voeding verwijdt je bloedvaten en stimuleert je zenuwen. Maar ook cafeïne, sulfiet (additief in wijn) en hete dranken geven af en toe vapeurs.

Lees ook: 10 soorten voeding waar je NIET bepaald gezonder van wordt.

2. Opvliegers door medicijnen

Pak de bijsluiter er maar eens bij: opvliegers zijn een veel voorkomende bijwerking van bepaalde geneesmiddelen. Vooral medicijnen die inwerken op de hormoonbalans (zoals de pil), antidepressiva, bètablokkers (medicijnen die hartslag en bloeddruk verlagen) en opiaten (pijnstillers) kunnen dit ongewenste effect genereren. Ook geneesmiddelen voor de behandeling van osteoporose, de zogenoemde bisfosfonaten kunnen opvliegers als bijwerking geven. Heb je last van dit soort bijwerkingen? Geef dat dan altijd aan bij je arts. Hij of zij kan je wellicht overzetten op een ander medicijn dat geen opvliegers geeft. Overigens kan het ook zijn dat de opvliegers stoppen zodra je lijf gewend is aan de medicatie.

Lees ook: Waarom kun je tijdens de menopauze meer last krijgen van botontkalking?

3. Opvliegers door borstkanker

Alsof borstkanker niet erg genoeg is, kan de behandeling opvliegers als bijwerking hebben, óók bij mannen. Mannen produceren namelijk vrouwelijke hormonen, net zoals vrouwen mannelijke hormonen produceren. Bij de behandeling van mannen met borstkanker met het middel tamoxifen kunnen opvliegers ontstaan als bijwerking van de behandeling. De chemotherapie die borstkankerpatiënten vaak krijgen is door de hormoonschommelingen die het geeft ook veroorzaker van overgangsverschijnselen. Dat is wel leeftijdsafhankelijk en kan per chemosoort verschillen. Bij hormoontherapie tenslotte wordt de oestrogeenproductie tijdelijk stilgelegd. Dat ontregelt het warmtecentrum in je hersenen, met opvliegers als gevolg.

Lees ook: Hormoonsuppletietherapie tijdens de overgang.

4. Opvliegers door een andere aandoening

Borstkanker is niet de enige ziekte die met opvliegers gepaard kan gaan. Ook andere medische problemen veroorzaken ze. Zo is het een bekend verschijnsel bij hyperthyreoïdie (een overactieve schildklier), kan ruggenmergletsel het veroorzaken en hebben virale infecties dit bij-effect soms.

Lees ook: Schildklierproblemen die vaak bij vrouwen voorkomen.

5. Opvliegers door zwangerschap

Je verwacht het niet, maar net zoals opvliegers in de overgang worden veroorzaakt door schommelingen in je hormoonbalans, zo veroorzaken diezelfde hormonen in de zwangerschap soms opvliegers. Dat komt voornamelijk voor in het eerste en tweede trimester. De plotselinge stijging van het zwangerschapshormoon hCG ontregelt de ‘thermostaat’ in je hersenen. Hierdoor krijg je een gloeiend, rood gezicht en ga je transpireren. Ook maakt het zwangerschapshormoon progesteron je bloedvaten slapper en dunner. Je bloedsomloop verandert en versnelt, waardoor je huid en je zweetklieren beter doorbloed raken. Daardoor krijg je het sneller warm en ga je zweten.

Lees ook: 21 tips om zwanger te worden.

6. Opvliegers door een operatie

Door een baarmoederverwijdering (hysterectomie) of verwijdering van de eierstokken kom je vroegtijdig in de overgang. Inclusief de bijbehorende opvliegers, vervelend genoeg.

Lees ook: Wanneer biedt hysterectomie (baarmoederverwijdering) uitkomst?

7. Opvliegers door angst of stress

Angst en stress kunnen zich uiten in hartkloppingen, wegtrekkers en opvliegers. De enige manier om dit aan te pakken is de oorzaak onder handen te nemen door middel van bijvoorbeeld ademhalings- en ontspanningsoefeningen, meditatie, mindfulness, coaching of therapie.

Lees ook: Ademhalingsoefening tegen angst, stress en depressie.

8. Opvliegers door overgewicht

Vrouwen die last hebben van overgewicht of obesitas, doen er goed aan om wat kilo’s af te vallen, blijkt uit een Amerikaanse studie. De kans op opvliegers, zowel in de overgang als er buiten, is namelijk veel kleiner als je een gezond gewicht en normale BMI hebt. Het verliezen van een paar kilo is al effectief. Waarom dat is, is nog niet precies duidelijk. De onderzoekers vermoeden dat het komt omdat vrouwen met een hoger vetpercentage ook meer oestrogeen aanmaken. Dit zou de opvliegers kunnen verergeren. Een mogelijke andere verklaring is dat het lichaam minder goed kan afkoelen bij meer lichaamsvet.

Lees ook: Welke ziektes en klachten ontstaan bij vrouwen door overgewicht of obesitas?

Nog meer veroorzakers van opvliegers

9. Roken
10. ‘s nachts te warme dekens of teveel kleding aan
11. Te warme slaapkamer
12. Snel voorover buigen
13. Te strakke kleding dragen.

Effectieve manieren om opvliegers te beheersen

Het goede nieuws is dat er verschillende strategieën zijn om opvliegers onder controle te houden en de impact ervan te verminderen. Dit zijn de meest effectieve manieren:

Leefstijlaanpassingen: Aanpassingen in levensstijl kunnen een aanzienlijke invloed hebben op de frequentie en intensiteit van opvliegers. Probeer deze tips:
- Eet evenwichtig: Vermijd sterk gekruid voedsel, cafeïne en alcohol, die opvliegers kunnen verergeren.
- Kleed je in lagen: Draag lichte, ademende kleding die gemakkelijk kan worden verwijderd.
- Beweeg regelmatig: Fysieke activiteit kan helpen bij het reguleren van de lichaamstemperatuur.
- Natuurlijke Remedies: Sommige kruiden en supplementen kunnen helpen bij het verminderen van de frequentie en ernst van opvliegers. Raadpleeg altijd een arts voordat je ze gebruikt.
- Zwarte cohosh: Dit kruid wordt vaak gebruikt als aanvulling op de menopauze.
- Soja: Sojaproducten kunnen helpen bij het beheersen van hormonale schommelingen.
Hormoonvervangingstherapie (HRT): HRT kan een effectieve behandeling zijn voor ernstige opvliegers. Het omvat het nemen van hormonale medicijnen om de oestrogeenspiegels te stabiliseren. Bespreek deze optie met je arts.
Stressmanagement: Stress kan opvliegers verergeren. Probeer ontspanningstechnieken zoals yoga, meditatie en diepe ademhaling om stress te verminderen.
Acupunctuur: Sommige vrouwen vinden verlichting van opvliegers door acupunctuur. Deze alternatieve therapie kan helpen de energiebalans in het lichaam te herstellen.
Farmaceutische opties: In sommige gevallen kunnen medicijnen zoals selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s) effectief zijn bij het verminderen van opvliegers. Pas daar wel mee op, want SSRI’s kennen een aantal vervelende bijwerkingen en gezondheidsrisico’s.
Gebruik het juiste dekbed: Gebruik een katoenen dekbed of een dekbed dat warmte reguleert.
Let op wat je eet en drinkt: Als je merkt dat je na het drinken van koffie, thee of alcohol óf het eten van gekruide maaltijden meer opvliegers krijgt, kun je ervoor kiezen om te minderen of het te laten staan.
Slaap naakt of bijna naakt. Lees ook: 10 redenen waarom naakt slapen gezonder is.
Wees voorbereid: Het kan prettig zijn om als je de deur uitgaat een waaiertje of flesje water mee te nemen.
Koel je lichaam af: Je kunt je polsen afspoelen met koud water voor een snellere verlichting tijdens een opvlieger. Via internet zijn ook verkoelende sjaaltjes verkrijgbaar.
Ontspan: Probeer tijdens een opvlieger zoveel mogelijk te ontspannen.
Wees open: Maak het bespreekbaar in je omgeving.

Lees ook: Wat kun je tijdens de overgang doen tegen opvliegers?

Heb je regelmatig opvliegers en ben je (nog) niet in de overgang? Probeer dan te achterhalen of het door een van bovenstaande dingen wordt veroorzaakt. Blijf je er langdurig last van houden of heb je geen idee waar de opvliegers vandaan komen? Maak dan een afspraak met je huisarts, internist of gynaecoloog bij SHE Health Clinics!

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke gynaecoloog of psycholoog? Neem dan rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen?