Voel je een opgezette lymfeklier in je hals, oksel of lies? Raak dan vooral niet meteen in paniek. Hoewel we vaak denken aan ernstige aandoeningen bij gezwollen lymfeklieren, zijn de oorzaken in de meeste gevallen gelukkig onschuldig. Natuurlijk is het altijd verstandig om je huisarts te contacten wanneer je serieuze klachten hebt: dit artikel geeft slechts een idee wat de mogelijke oorzaak van een opgezette lymfeklier kan zijn.
Wat doen lymfeklieren?
In je lijf zitten honderden lymfeklieren; ze zitten vooral in je liezen, oksels en hals. Eigenlijk zijn die klieren een soort verzamelplaats voor witte bloedcellen, die ons lijf beschermen tegen indringers zoals bacteriën en virussen. Komt je lichaam in aanraking met zo’n stof van buitenaf? Dan zorgen de witte bloedcellen uit je lymfeklieren ervoor dat de ontsteking of infectie zich niet kan verspreiden door je lichaam. Om dat te doen, gaan de witte bloedcellen zich razendsnel vermeerderen, waardoor er meer ruimte nodig is in die verzamelplaats in jouw nek, hals of oksel. En dan ontstaat er dus een opgezette lymfeklier, die soms pijnlijk is en je behoorlijk in de weg kan zitten.
Mogelijke oorzaken opgezette lymfeklier
Voel je een opgezwollen lymfeklier in je hals, lies of oksel, dan denk je misschien meteen aan iets ernstigs. Gelukkig is er meestal helemaal geen reden tot paniek, al is het wel verstandig er een oogje op te houden.
Onderstaand zetten we een aantal oorzaken van een opgezette lymfeklier op een rij.
1. Infecties
Laten we meteen beginnen met de meest voorkomende oorzaak voor gezwollen klieren: een infectie. Het kan zijn dat je lichaam vecht tegen een bacteriële of virale infectie, zoals een verkoudheid of griep, en dat de lymfeklieren opzwellen. Dit gebeurt omdat de lymfeklieren zichzelf beschermen tegen de infectie door extra witte bloedcellen te produceren om de infectie te bestrijden. Andere infecties die kunnen leiden tot opgezette lymfeklieren zijn: mononucleosis, keelontsteking, en infecties van de urinewegen.
Ook als je bijvoorbeeld een ontstoken wondje hebt, kunnen je klieren ineens voelbaar zijn. Ontstekingen van tanden en kiezen kunnen ook de boosdoener zijn, als je een gezwollen klier hebt.
Lees ook: Last van een verstopte neus? Volgens dit onderzoek kan seks helpen!
2. De ziekte van Pfeiffer
Een andere bekende oorzaak van opgezette lymfeklieren, is de ziekte van Pfeiffer. De klieren in de hals kunnen door een infectie met dit virus enorm groot worden, zeker in de eerste tijd na de besmetting met het virus. Naast gezwollen lymfeklieren, krijg je bij Pfeiffer vaak ook keelpijn, koorts en vermoeidheid. De ziekte van Pfeiffer gaat meestal vanzelf over, maar dat kan wel enige tijd duren. Vaak duurt het enkele weken tot de ergste symptomen verdwijnen, maar soms kan er zelfs maanden later nog vermoeidheid zijn.
3. Gezwollen lymfeklier door sarcoïdose
Sarcoïdose is een multisysteemziekte, wat wil zeggen dat het kan ontstaan in verschillende organen. Door een verkeerde reactie van het afweersysteem ontstaan er op verschillende plekken ophopingen van afweercellen: de witte bloedcellen. Die zorgen vervolgens voor irritatie en ontstekingen. Vaak zitten die ophopingen, ook wel granulomen genoemd, in de longen. Maar ze ontstaan ook onder de huid, in de gewrichten én in de lymfeklieren. Het kan dus ook zo zijn dat als je een opgezette lymfeklier voelt, dit de oorzaak is. Vaak heb je daarnaast wel andere symptomen, waaronder vermoeidheid, benauwdheid, pijn in je gewrichten en roodpaarse vlekken op de huid.
4. Medicijnen
Het komt gelukkig niet vaak voor, maar soms kunnen je lymfeklieren opzwellen van bepaalde medicatie. Dat kan bijvoorbeeld bij fenytoïne, een middel dat gegeven wordt bij epilepsie en soms ook bij ernstige hartritmestoornissen. Ook als het medicijn allopurinol slikt, kun je merken dat je een opgezette lymfeklier in je hals hebt. Deze medicatie wordt andere ingezet bij en ter preventie van jicht en bij diverse nieraandoeningen. In uitzonderlijke gevallen kan ook carbamazepine zorgen voor deze klachten. Dat medicijn wordt soms ingezet bij onder andere een bipolaire stoornis, afkickverschijnselen van alcohol maar ook diabetes insipidus of epilepsie. Zijn gezwollen lymfeklieren een symptoom dat ontstaat nadat je start met één van deze soorten medicatie? Dan kun je het beste contact opnemen met je huisarts of de apotheker.
Lees ook: Heb jij hulp nodig bij afbouwen medicijnen?
5. Kanker
Opgezette lymfeklieren kunnen ook een teken zijn van kanker. Wanneer kankercellen zich verspreiden naar de lymfeklieren, kan dit leiden tot opgezette lymfeklieren. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij lymfeklierkanker, leukemie of borstkanker.
In sommige gevallen kan een blijvend vergrote lymfeklier één van de eerste symptomen zijn van lymfeklierkanker, bijvoorbeeld de ziekte van Hodgkin. Je hebt dan vaak langdurige klachten, waarbij de lymfeklieren vergroot en verhard zijn en niet meer kleiner worden. Vaak gaat dit wel gepaard met andere klachten, waaronder koorts, afvallen of nachtelijk zweten. Maak je je zorgen, ga dan naar de huisarts, zéker als de klachten langer dan 2 weken aanhouden.
Lees ook: Dít zijn de symptomen die kunnen wijzen op lymfeklierkanker.
6. Auto-immuunziekten
Auto-immuunziekten, zoals lupus of reumatoïde artritis, kunnen ook leiden tot opgezette lymfeklieren. Dit komt doordat het immuunsysteem van het lichaam in deze gevallen de gezonde cellen van het lichaam aanvalt, wat kan leiden tot ontstekingen en opgezette lymfeklieren.
7. Borstimplantaatziekte / Siliconenziekte
Bij mensen met siliconen protheses kan ‘gel bleed’ (zwetende implantaten) of het lekken van een prothese opgezwollen lymfeklieren in vooral de oksel(s), liezen en hals veroorzaken. Dit komt doordat siliconen moleculen zich ophopen in de lymfeklieren en doordoor een zwelling kunnen veroorzaken.
Mocht je hier last van hebben, bij SHE Health Clinics zijn we gespecialiseerd in borstonderzoek en het verwijderen van borstimplantaten (explantatie ingreep).
Lees ook: 10 vragen over Breast Implant Illness (BII).
Symptomen opgezette lymfeklier
De symptomen van opgezette lymfeklieren kunnen verschillen afhankelijk van de oorzaak. Hieronder hebben we een aantal van de meest voorkomende symptomen op een rijtje gezet.
Pijn en gevoeligheid
Wanneer je last hebt van opgezette lymfeklieren, kan het zijn dat de lymfeklieren pijnlijk of gevoelig zijn wanneer je erop drukt. Dit kan variëren van mild tot ernstig en kan afhankelijk zijn van de oorzaak van de opgezette lymfeklieren.
Koorts
Een ander veelvoorkomend symptoom van opgezette lymfeklieren is koorts. Wanneer je lichaam een infectie bestrijdt, kan dit leiden tot een verhoging van de lichaamstemperatuur en koorts.
Vermoeidheid
Opgezette lymfeklieren kunnen ook leiden tot vermoeidheid en malaise. Dit kan veroorzaakt worden door het feit dat je lichaam hard aan het werk is om de infectie te bestrijden.
Veel gestelde vragen (V) en antwoorden (A) over opgezette lymfeklieren
Hieronder hebben we een aantal veelgestelde vragen over opgezette lymfeklieren beantwoord.
V: Wanneer moet ik naar de dokter gaan als ik opgezette lymfeklieren heb?
A: Wanneer je opgezette lymfeklieren hebt, is het verstandig om naar de huisarts te gaan als de opgezette lymfeklieren langer dan twee weken aanhouden of als je andere symptomen hebt zoals koorts, nachtelijk zweten of onverklaarbaar gewichtsverlies.
V: Kan stress leiden tot opgezette lymfeklieren?
A: Hoewel stress niet direct kan leiden tot opgezette lymfeklieren, kan stress wel leiden tot een verzwakt immuunsysteem, wat het risico op het ontwikkelen van infecties en opgezette lymfeklieren kan verhogen.
V: Kunnen opgezette lymfeklieren vanzelf verdwijnen?
A: Ja, in sommige gevallen kunnen opgezette lymfeklieren vanzelf verdwijnen. Dit is meestal het geval bij opgezette lymfeklieren die worden veroorzaakt door een infectie en die vanzelf genezen.
Meer lezen?
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- De beste tips van SHE Health Clinics.
- Borstimplantaten oorzaak lymfeklierkanker.
- Wat zijn de 10 symptomen die bij vrouwen kunnen wijzen op kanker?
- Alles wat je moet weten over lymfeoedeem.
- Onderzoek bewijst migrerende siliconendeeltjes afkomstig uit borstimplantaten.
- Dit zijn dé 5 meest voorkomende kankersoorten bij vrouwen.
- Hoe kunnen borstimplantaten lymfeklierkanker veroorzaken?
- Dít zijn de symptomen die kunnen wijzen op lymfeklierkanker.
- Alle siliconen borstimplantaten zijn riskant!
- Bescherm jezelf met seks tegen een verkoudheid!
- Last van pijnlijke borsten? Dat kan híérdoor komen.
Bronnen: SHE Health Clinics, Thuisarts, GezondNU, Reuma Nederland, Huisarts & Wetenschap
